1. Hoe verliep uw benoeming tot EC-commissaris? Speelde voorkeursbeleid een rol?
“De toenmalige Nederlandse regering deed een beroep op mij. Ik reisde veel, had allerlei nevenfuncties en ben niet zelf op zoek gegaan. Commissievoorzitter Barroso wilde graag dat het aantal vrouwen in de commissie toenam en Nederland kon met mij de belangrijke portefeuille Mededinging
krijgen. Het genderissue heeft dus zeker meegespeeld en daar heb ik geen enkel probleem mee.”
2. Wat heeft de EU voor vrouwen bereikt, wat zonder EU (nog) niet bereikt zou zijn?
“De EU heeft een strategie voor gelijkheid tussen vrouwen en mannen, met een aantal prioriteiten. Bijvoorbeeld: gelijke onafhankelijk-
heid van vrouwen en mannen, combineren van werk en privéleven, gelijke salarisniveaus, gelijke vertegenwoordiging in beslisfuncties,
opheffen van geweld tegen vrouwen. De Commissie wil deze doelen bereiken door wetgeving, bewustmaking, verbetering van statistie-
ken en onderzoek, financiering. Een voorbeeld van dat laatste is de recente verheldering van de staatssteunregels. Vrouwelijk ondernemerschap kan nu bijvoorbeeld gesubsidieerd worden door lidstaten zonder dat dit bij de Europese Commissie aangemeld hoeft te worden als staatssteun. (Block exemption regulation).”
3. Wat vindt u de belangrijkste genderthema’s die zsm in de EU geregeld moeten worden?
“Participatie van (hoogopgeleide) vrouwen. De discrepantie in salarisniveau: vrouwen verdienen gemiddeld 17.4% minder dan mannen voor hetzelfde werk. Vrouwen lopen meer risico op armoede. En de aanpak van geweld tegen vrouwen en vrouwenhandel.”
4. Bent u voor het instellen van quota voor vrouwen op belangrijke functies?
“Ja daar ben ik voor. We hebben niet het eeuwige leven. Ik heb geconcludeerd dat als we alleen stréven naar gelijke verhoudingen, het te lang duurt. Dit is een manier om het af te dwingen.”
5. Vindt u dat vrouwen iets specifieks bijdragen in besturen en management?
“Vrouwen tonen meer teamspirit. Ze zijn meer beschikbaar en duidelijker. En ze zijn gevoeliger voor hun omgeving en meer gericht op de relatie dan mannen. Met daarnaast hun gave voor multitasking, beschikken vrouwen dus over specifieke leiderschapskwaliteiten.”
6. Wat doet de EC als werkgever om meer vrouwelijke werknemers te werven en om hun doorstroming naar managementfuncties te bevorderen?
“De Europese Commissie heeft een duidelijke doelstelling voor het werven en aanstellen van vrouwen. Deze doelen worden nog niet gehaald. Op non-manage-
mentniveau werkt circa 40% vrouwen, op middenmanagementniveau is 20% vrouw, in het seniormanagement is dat 18,5%. Het aantal benoemingen in 2008
van vrouwen in het seniormanagement is 35%, in het middenmanagement 31,5% en in non-management
functies 54%. Naast de targets voor het aantal vrouwen, bestaan er targets per lidstaat. Ook kent de EC duidelijke regels voor promotie zoals jarenlange werkervaring binnen de Commissie et cetera. Dit werkt niet altijd bevorderend voor de doorstroming. Overigens heeft president Barroso in zijn Commissie 10 vrouwen op totaal 27 commissarissen, dus dat is 37%.”
7. Volgens het Brussels-Nederlands vrouwennetwerk is werken in deeltijd bij de EC een diskwalificatie (Het Financieele Dagblad, 10-3-2009). Vindt u dat ook? Is voltijds werken noodzakelijk op belangrijke functies?
“Nee, dat vind ik niet noodzakelijk. Ook niet op hoge functies.”
8. Vrouwelijke topmanagers wordt soms verweten dat ze ‘als een vent’ managen. U werd ‘Nikkelen Neelie’ genoemd. Bestuurt u ‘als een vent’ of is dat een misplaatste uitdrukking?
“Dat noem ik misplaatst. Ik heb een persoonlijke stijl. Vrouwen hebben zoals gezegd, bepaalde karakteristieke eigenschappen, dus manage ik niet als een vent.”
9. Waarom moeten vrouwen gaan stemmen bij de EP-verkiezingen?
“Burgers moeten gebruikmaken van hun democratische rechten. Anders verlies je het recht op het geven van kritiek.”
10. Eind 2009 houdt uw termijn op. Wat gaat u daarna doen?
“Tot die tijd heb ik nog heel veel werk te doen. Ik vind het niet zinvol om ergens op vooruit te lopen. Aan dit werk zit overigens geen leeftijdsgrens.”
Margriet Rutgers
(freelance journalist)